Αλήθεια, τιμωρεί ο Θεός;

π. Ανδρέα Αγαθοκλέους

Η άποψη ότι ο Θεός τιμωρεί όσους δεν εφαρμόζουν τις εντολές Του, είναι διαδεδομένη όχι μόνο στις θρησκείες αλλά και σε πολλούς χριστιανούς. Από μικροί ακούμε το: «να είσαι καλό παιδί, αλλιώς θα σε τιμωρήσει ο Θεός». Μεγαλώνοντας, καταλαβαίνουμε ότι «δεν μας τιμωρεί πάντα, όποτε αμαρτάνουμε», αλλά μας έμειναν στο υποσυνείδητο οι φοβίες και οι ενοχές, καθορίζοντας τη ζωή μας. Κάποιοι, θέλοντας να ελευθερωθούν από τέτοιο Θεό, Τον αρνήθηκαν τελείως, γίναν άθεοι, εφαρμόζοντας το:

«δεν ελπίζω τίποτα,

δεν φοβούμαι τίποτα,

είμαι λεύτερος».

Είναι, όμως, πράγματι Ορθόδοξη η άποψη ότι ο Θεός τιμωρεί; Οι Πατέρες της Εκκλησίας το πιστεύουν και το διδάσκουν;

Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος θα πει: «Ο Θεός δεν είναι Κάποιος που τιμωρεί το κακό, αλλά Εκείνος που διορθώνει το κακό»[1]. Άλλωστε, ο Θεός ως αγάπη, πώς είναι δυνατόν να ευχαριστιέται βλέποντας τα πλάσματά Του να βασανίζονται στην κόλαση; Γι’ αυτό, ξεκάθαρα ο ίδιος άγιος θα σημειώσει: «Έχω τη γνώμη πως θα υπάρξει κάποια θαυμαστή έκβαση, μια απέραντη και ανείπωτη ευσπλαχνία εκ μέρους του ένδοξου Δημιουργού...»[2]. Κι ακόμα: «Η πλειοψηφία της ανθρωπότητας θα εισέλθει στη Βασιλεία των Ουρανών χωρίς την εμπειρία της γεένης»[3].

Η απαλλαγή από λανθασμένες αντιλήψεις δεν είναι εύκολη υπόθεση! Πόσες φορές κάποιες αναποδιές ή δοκιμασίες τις συνδέομε με τις αμαρτίες μας και τις θεωρούμε ως τιμωρία Θεού!

Η προσωπική εμπειρία της αγάπης Του - κυρίως όταν συνειδητοποιούμε την αμαρτωλή μας κατάσταση - θα μας βεβαιώσει ότι δεν στέκεται απέναντί μας αλλά συμπορεύεται, συμπάσχει, μας σπρώχνει για να βγούμε από το χάος που μας προκαλεί ο λανθασμένος τρόπος ζωής μας.

Αν ο απόστολος Πέτρος μας καλεί «να αγαπάμε ο ένας τον άλλο με όλη μας την ψυχή, γιατί η αγάπη καλύπτει πολλές αμαρτίες»(Α΄Πετρ. 4,8), πώς είναι δυνατό ο Θεός της αγάπης να μην «καλύπτει» τις αμαρτίες των παιδιών Του; Μα, είναι τυχαίο που ονόμασε το μήνυμα της σωτηρίας μας Ευαγγέλιο, που πάει να πει «ευχάριστη, χαρούμενη, είδηση»;

Βέβαια, η σωτηρία του κάθε ανθρώπου ως μυστήριον - γνωστό στο Θεό και στον ίδιο - δεν μπαίνει στα δικά μας λογικά καλούπια. Εκείνος, με τη φανερή ή κρυφή σχέση που έχει με τον καθένα, τακτοποιεί την τελική έκβαση της πορείας του, ώστε αιώνια να καταλήξει στην αγκαλιά Του, συντροφιά με τους αγίους Του.

Αυτό το βάθος του μυστηρίου της σωτηρίας κατανοώντας ο άγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης έλεγε: «Ο Θεός μας ξεγέλασε. Μας έπλασε ελεύθερους, όμως το θέλημά Του θα κάνει στο τέλος. Και το θέλημά Του είναι “πάντας σωθήναι”. Θα μας σώσει όλους, ακούς; Όλους. Και τους εγκληματίες θα σώσει. Μη με ρωτάς όμως πώς»[4].